فقر پژوهش؛ به دلیل عدم احساس نیاز به آن در سطح کلان جامعه

به گزارش خبرنگار لیزنا، دکتر خسروی در ابتدای سخنان خود در پنجمین جشنواره پژوهش سازمان اسناد و کتابخانه ملی، ضمن خوشامدگویی به اساتید و پژوهشگران حاضر در جلسه، به وضعیت فعلی پژوهش در کشور اشاره کرد و افزود: این همایش، فرصت مناسبی است برای سخن گفتن در باب پژوهش و ذکر مسائل و مشکلاتی که امروز پژوهش و پژوهشگران با آن مواجهند. در واقع ما در حوزه پژوهش، هم به لحاظ تفکری و هم اجرایی دچار مشکل هستیم.13931011-085132

وی در ادامه اظهار داشت: راه توسعه از پژوهش می گذرد، این حرفی است که همه متفکران که در حوزه توسعه فعالیت دارند، می گویند؛ جامعه ای که می خواهد پیشرفت کند باید پژوهش محور باشد و جامعه امروز ما می طلبد که به بحث و پژوهش، بیشتر پرداخته شود.

دکتر خسروی به مشکلات و موانع موجود بر سر راه پژوهش اشاره کرد و گفت: به مشکلاتی که در کشور ما در حوزه پژوهش وجود دارد، اشاره می کنم. مسئله اول درمورد نبود احساس نیاز به پژوهش در سطح کلان جامعه است. وقتی، در دولت قبل شاهد آن بودیم که سازمان برنامه و بودجه یک روزه منحل شد، یعنی تصمیم گیری بر مبنای برنامه در آن اهمیتی نداشته است. اما هنوز هم در جامعه ما، پژوهش جایگاهی ندارد و این مشکل به نوع نگاه ما برمی گردد.

او در مقایسه رتبه ایران از نظر پژوهش با سایر کشورهای دنیا، بیان کرد: وقتی به سهم پژوهش در تولید ناخالص کشورها نگاهی بیاندازیم، متوجه می شویم که رتبه ایران، واقعا پایین است. فقط 4.6 درصد از تولید ناخالص ملی ما در حیطه پژوهش است. اما در کشور توسعه یافته ای مثل ژاپن، این رقم 67 درصد بوده و این اختلاف درصد، واقعا تامل برانگیز است.

طبیعتا وقتی شما می بینید که کره جنوبی، چطور در زمینه پژوهش رشد داشته و حرف اول را در دنیا می زند، حتما نگاه درست آنها به پژوهش و کار حرفه ای در این خصوص، چنین دستاوردی را برای آنها حاصل کرده است. اگر قرار است در حوزه پژوهش پیشرفت کنیم باید برنامه ریزی درستی هم در این حوزه داشته باشیم.

وی افزود: درسال 85 قرار بود رتبه پژوهشی خود را ارتقاء دهیم اما در برنامه سوم توسعه، حتی به نصف آن هم دست نیافتیم. طبیعی است وقتی پژوهش، مصرف اطلاعات و تصمیم گیریهای ما منطبق بر پژوهش نیست طبیعتا، پژوهش های خوبی هم ارائه نخواهد شد. یکی دیگر از شاخص های توسعه پژوهش، تعداد پژوهشگران نسبت به جمعیت است. کشورهای پیشرفته در هر یک میلیون نفر، 5 هزار نفر پژوهشگر دارند. اما این رقم در کشور ما همچنان بسیار پایین است.

معاون پژوهش، برنامه ريزي و فناوري سازمان اسناد و كتابخانه ملي، خطاب به پژوهشگران گفت: به شما پژوهشگران عزیز عرض می کنم، واقعیت قضیه این است که نگاه ما به پژوهش، یک نگاه کمی شده، واقعا تاسف آور است که برخی از دانشکده ها، رساله دکتری و ارشدی که جدول در آن نباشد را نمی پذیرند، حتی برخی دیگر بر این باورند که در کنار جداول، باید نمودارهایی نیز ارائه شود. این نگاه به پژوهش در جامعه ماست.

مشکل دیگری که در بحث پژوهش داریم، نبود شفافیت است. طرحهای ارائه شده در حیطه پژوهش، حالت معماگونه دارد و نتایج آن منتشر نمی شود، طرح هایی که با بودجه کشور شکل گرفته، متاسفانه نتایج آنها ارائه نمی شود، طبیعتا وقتی نتیجه طرح ها منتشر نمی شود و این پنهان کاریها وجود دارد، نتیجه این می شود که سرقتهای ادبی به طور گسترده نیز رخ دهد.

همانطور که شاهد بودیم، به فاصله یک سال، دو پایان نامه، توسط یک استاد راهنما ارائه شده که 75 تا 80 درصد آن کاملا شبیه بوده و با دستگاه تشابه یاب، این مسئله برملا شده. طبیعتا حرمت پژوهشگری، به این ترتیب از بین می رود.

او درخصوص مشکلات واحدهای پژوهشی سازمانها تصریح کرد: مشکلی که واحدهای پژوهش در سازمانها با آنها مواجهند، این است که طرح هایی زود بازده نیستند، در صورتی که نهادهای ما انتظار دارند، فعالیتهایشان، خیلی سریع جواب بدهد و بتوانند نتایج آن را منتشر کنند، در صورتی که پژوهش، نیاز به زمان دارد تا به نتیجه برسد.

دکتر خسروی در پایان سخنان خود در مورد برنامه های سازمان پژوهشی کتابخانه ملی، اظهار داشت: با طراحی سامانه پژوهشی، سرعت انجام پژوهشها بیشتر خواهد شد. اولویت های پژوهشی نیز مطرح شده و از نظر کاربردی موردنظر خود پژوهشگران عزیز قرار خواهد گرفت. برنامه دیگری که قرار است در سازمان دنبال شود، این است که افرادی به جز اعضای هیأت علمی هم بتوانند در بانک پژوهشگران سازمان، فعالیت پژوهشی خود را ثبت کرده و دنبال کنند. لازم است به پژوهشهایی که توسط هریک از پژوهشگران در داخل یا خارج از سازمان انجام شده نیز اهمیت داده شود؛ در واقع بانک پژوهشگران سازمان بدون توجه به عضویت افراد، به طور حرفه ای وارد عمل شود.

وی تاکید کرد: اقدام دیگر سازمان در حیطه پژوهش، مربوط به ایجاد پژوهشگاهی مستقل در سازمان است که امیدواریم به این ترتیب، از این پس فعالیتهای پژوهشی سازمان، به طور مستقل دنبال شود.
منبع: http://www.lisna.ir/Report/17941-%D9%81%D9%82%D8%B1-%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%D8%9B-%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D9%84%DB%8C%D9%84-%D8%B9%D8%AF%D9%85-%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%B3-%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D9%87-%D8%A2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%B7%D8%AD-%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.