در مجامع علمی بحث های زیادی در مورد ویژگی های جامعه اطلاعاتی و حرکت بسیاری از کشورها به سوی جامعه معرفتی و دانشمدار صورت گرفته است.بالا گرفتن مباحثی چون : کتابخانه های دیجیتال ، وب سنجی ، وب 2 و …در ادبیات کتابداری نیز موید ضرورت پرداختن به این مباحث است. در بسیاری از کشورها برای مدیریت بهینه این امور طرح “دولت الکترونیکی” را اجرا کرده اند. در ایران نیز چندین سال است که برنامه دولت الکترونیکی تدوین شده و به اجرا در امده است. اما متاسفانه ظاهرا فقط یک درصد در اجرا موفق بوده است. بدیهی است کتابخانه ها و آرشیوهای دیجیتالی در بستر برنامه های کلان دولت الکتونیکی می توانند ظهور واقعی یافته و کارکرد اثر بخشی داشته باشند. در مورد وضعیت دولت الکترونیکی در ایران خبر ذیل که در سایت الف آمده خواندنی است”طراح شهر الکترونیکی در کشور با اشاره به اینکه تنها یک درصد در زمینه اجرای پروژه دولت الکترونیکی موفق بوده ایم، گفت: در حالی که اکثر کشورها در این زمینه تا 70 درصد موفقیت حاصل کرده اند اما دست اندرکاران این امر برنامه ای برای اجرایی کردن این پروژه ندارند.
دکتر علی اکبر جلالی در گفتگو با مهر، شهر الکترونیک را شهری امن و مطمئن برای شهروندان هزاره سوم و قرن 21 دانست و گفت: شهرهای الکترونیکی این امکان را ایجاد می کنند تا رفت و آمدهای شهری کاهش یافته و در نتیجه بار ترافیک و میزان مصرف سوخت کاهش یابد.
وی با بیان اینکه ایران از سال 80 وارد این عرصه شده است، افزود: ایران با اجرای طرح پروژه شهر الکترونیکی در جزیره کیش وارد این عرصه شد و متعاقب آن شهر الکترونیکی مشهد نیز کلید خورد.
جلالی با اشاره به ناموفق بودن تجربیات کشور در اجرای دولت الکترونیکی گفت: هرچند تاکنون شهر الکترونیکی کاملی در ایران ایجاد نشده است ولی بحثهای فرهنگی و بسترهای بیشتری برای ایجاد شهر الکترونیک در کشور ایجاد شده است به گونه ای که شهرداری مشهد اعلام کرد که اداره شهر مشهد جز با اجرای کامل شهر الکترونیکی امکان ندارد.
وی به موفقیت ایران در زمینه توزیع کارت سوخت اشاره کرد و اظهار داشت: با اجرایی کردن این پروژه و ارائه 20 خدمت به صورت الکترونیکی تنها یک درصد موفقیت حاصل کردیم. این در حالی است که با استفاده از فناوری اطلاعات می توان 300 خدمت تعاملی الکترونیکی ارائه کرد.
دبیر علمی دومین کنفرانس شهر الکترونیکی به تجربیات سایر کشورها اشاره کرد و ادامه داد: برخی از کشورها در این زمینه تا 70 درصد موفقیت حاصل کرده اند. به عنوان نمونه می توان به دو شهر “سئول” و “یوما” اشاره کرد. در شهر الکترونیکی سئول 530 خدمت الکترونیکی تعاملی و در یوما آمریکا هزار و 145 خدمت ارائه می شود. در این شهرها ایجاد شهر الکترونیکی تبدیل به دغدغه ملی شده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت با اشاره به اهمیت امنیت در شهرهای الکترونیکی اظهار داشت: در صورتی که این امنیت ایجاد نشود همواره نگرانی هایی در زمینه اجرای این پروژه در میان مسئولان وجود دارد. این امر موجب شده است تا به جای حمایت از پروژه با تاخیر در اجرای این طرح مواجه شویم.
جلالی با بیان اینکه دولتهای الکترونیکی در پنج مرحله شکل می گیرند به مهر گفت: در مرحله اول که به آن مرحله “پیدایش” می گویند سایتهای مختلف از طریق ادارات و سازمانهای مختلف برای دسترسیهای محدود برای شهروندان ایجاد می شود. مرحله دوم مرحله ارتقا است که طی آن سیستمهای ارتباطی بر اساس تقاضای مردم افزایش می یابد.
دبیر علمی دومین کنفرانس شهر الکترونیکی ارتباطات دو سویه از طریق شبکه های اجتماعی، تامین امنیت شبکه ها و یکپارچه سازی اطلاعات را از دیگر مراحل شکل گیری دولت الکترونیک نام برد و ادامه داد: با بررسی زیر ساختها و تجربیاتی که در زمینه ثبت نام حج عمره، خرید بلیط الکترونیکی و کارت سوخت داریم می توان ادعا کرد که زیر ساختهای لازم برای ایجاد دولت الکترونیکی وجود دارد و جامعه نیز پذیرای استفاده از خدمات الکترونیکی است اما متاسفانه مسئولان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و برخی دستگاههای متولی اعتقاد و برنامه ای برای اجرای این پروژه ندارند.
وی با تاکید بر اینکه ایجاد شهر الکترونیکی باید به صورت دغدغه ملی درآید، گفت: برای اجرای کامل پروژه بهتر است سازمانی زیر نظر بالاترین مقام اجرایی کشور تشکیل و به عنوان پروژه ای ملی دنبال شود. علاوه بر این در برنامه پنجم برای ایجاد دولت الکترونیک به عنوان ابزار توانمندساز و تسهیل کننده امور، بودجه ای جداگانه در نظر گرفته شود تا از دوباره کاریها و صرف هزینه های مضاعف جلوگیری شود. همچنین دولت باید خود را موظف به تغییر و تحول و مهندسی مجدد در حوزه دولت الکترونیکی کند.